พระราชวุฒาจารย์
(ดูลย์ อตุโล)
วัดบูรพาราม จ.สุรินทร์ี
ชาติกำเนิดและชีวิตปฐมวัย
หลวงปู่ถือกำเนิด ณ บ้านปราสาท อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์
เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 2430 ตรงกับวันแรม 2 ค่ำ เดือน 11 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บิดาของท่านชื่อ นายแดง มารดาชื่อ นางเงิน นามสกุล "ดีมาก"
ท่านเป็นบุตรคนที่ 2 ในจำนวนพี่น้องร่วมบิดามารดา 5 คน ชีวิตของหลวงปู่เมื่อแรกรุ่นเจริญวัยนั้น
ท่านจึงต้องมีภารกิจมากกว่าเป็นธรรมดา โดยต้องทำงานทั้งในบ้านและนอกบ้าน
ชีวิตสมณะ การแสวงหาธรรม และปฏิปทา
ท่านจึงได้ละฆราวาสวิสัยอย่างเข้าสู่ความเป็นสมณะตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2452 เมื่อท่านมีอายุได้ 22 ปี ณ พัทธสีมา วัดชุมพลสุทธาวาส
ในเมืองสุรินทร์ โดยมี พระครูวิมลสีลพรต(ทอง) เป็นพระอุปัชฌาย์
พระครูบึกเป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระครูฤทธิ์เป็นพระอนุสาวนาจารย์
เมื่อแรกบวช ก็ได้ปฏิบัติกัมมัฏฐานกับหลวงปู่แอก วัดคอโค ซึ่งอยู่ชานเมืองสุรินทร์
หลวงปู่ดุลย์ก็พากเพียรปฏิบัติอย่างเคร่งครัด จนครบไตรมาสโดยไม่ลดละ
แต่ก็ไม่ปรากฏเห็นผลอันใดแม้เล็กน้อย นอกจากนี้ก็ใช้เวลาที่เหลือท่องบ่นเจ็ดตำนานบ้าง
สิบสองตำนานบ้าง แต่ไม่ได้ศึกษาพระวินัยเลย
ท่านไป จังหวัดอุบลฯ พยายามมุมานะศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมอย่างเต็มสติกำลัง
จนกระทั่งประสบผลสำเร็จ คือ สามารถสอบไล่ได้ประกาศนียบัตรนักธรรมชั้นตรี
นวกภูมิ เป็นรุ่นแรกของจังหวัดอุบลราชธานี และยังได้เรียนบาลีไวยกรณ์
(มูลกัจจายน์) จนสามารถแปลพระธรรมบทได้
ใน พ.ศ. 2461 ขณะเมื่ออายุ 31 ปี ท่านจึงได้ญัตติจากนิกายเดิมมาเป็นพระภิกษุในธรรมยุตติกนิกาย
ณ พัทธสีมาวัดสุทัศน์ฯ จังหวัดอุบลราชธานีโดยมี พระมหารัฐเป็นพระอุปัชฌาย์
พระศาสนดิลก เจ้าคณะมณฑลอุดร เป็นพระกรรมวาจาจารย์
ที่ในพรรษานั้นเองท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ ได้จำพรรษาอยู่ที่วัดบูรพา
จังหวัดอุบลราชธานี หลวงปู่ดุลย์กับอาจารย์สิงห์ ขนฺตยาคโม
พากันไปฟังธรรมเทศนาของพระอาจารย์มั่นกันเป็นประจำ ทำให้เกิดความซาบซึ้งถึงใจคำพูดแต่ละคำมีวินัยแปลกดี
ไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อน จึงเพิ่มความสนใจใคร่ประพฤติปฏิบัติทางธุดงค์กัมมัฏฐานมากยิ่งขึ้นทุกที
ครั้นออกพรรษาแล้วท่านอาจารย์มั่นได้ออกธุดงค์จึงตัดสินใจออกธุดงค์ติดตามพระอาจารย์มั่นไป
ทุกท่านปฏิบัติตามปรารภความเพียรอย่างอุกฤษฎ์แรงกล้า ปฏิบัติตามคำอบรมสั่งสอนของท่านปรมาจารย์อย่างสุดขีด
จนแสงแห่งพระธรรมก็บังเกิดขึ้น ปรากฏแก่จิตของท่าน รู้ชัดว่าอะไรคือจิต
อะไรคือกิเลส จิตปรุงกิเลสหรือกิเลสปรุงจิต และเข้าใจสภาพเดิมของจิตที่แท้จริงได้จนรู้กิเลสส่วนไหนละได้แล้วส่วนไหนยังละไม่ได้ดังนี้
หลวงปู่เป็นผู้มีอุปนิสัยเยือกเย็น พูดน้อย สงบ อยู่เป็นนิตย์
มีวรรณผ่องใส ท่านรักความสงบจิตใจใฝ่ในความวิเวกมาก จะเห็นได้ว่าท่านชอบสวดมนต์บท
"อรญฺเญ รุกขมูเลวา สุญฺญาคาเรวา ภิกฺขโว..." มาก
ท่านได้ดำเนินชีวิตอย่างถูกต้องดีงามอยู่ภายใต้ผ้ากาสาวพัสตร์เป็นเวลานานถึง
64 พรรษา ท่านประพฤติปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดีงามของชาวพุทธตลอดเวลา
เป็นเนื้อนาบุญของโลก ท่านเป็นพุทธสาวกอย่างแท้จริงได้บำเพ็ญประโยชน์แก่ผู้อื่นอย่างสมบูรณ์บริบูรณ์
หลวงปู่ดูลย์ อตุโล ได้ละสังขารตามสภาวธรรมเมื่อ 30 ตุลาคม
พ.ศ. 2526 แม้ว่า หลวงปู่ดุลย์ อตุโล ได้สละทิ้งร่างกายไปแล้ว
แต่เมตตาธรรมที่ท่านได้ประสาทไว้แก่สานุศิษย์ทั้งหลายยังเหลืออยู่
คุณธรรมดังกล่าวยังคงประทับอยู่ในจิตใจของทุกๆ คนไม่ลืมเลือน
ธรรมโอวาท
1.จิตที่ส่งออกนอกเพื่อรับสนองอารมณ์ทั้งสิ้นเป็นสมุทัย
2.ผลอันเกิดจากจิตที่ส่งออกนอกแล้วหวั่นไหวเป็นทุกข์
3.จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็นมรรค
4.ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็นนิโรธ
"ถ้ามีเวลาสำหรับหายใจ
ก็ต้องมีเวลาสำหรับภาวนา"
ภาพพระธาตุ
แหล่งข้อมูล-ภาพประกอบ:
วัดสันติธรรม. 2548. 50 ปี สันติธรรมานุสรณ์.
กลางเวียงการพิมพ์, เชียงใหม่ |
เนื้อหาภายใน
หน้าแรก 
คำนำ
บอกกล่าว